Bağlamada akort veya düzen, bağlamamızda bulunan tellerin hangi sesi vereceğini, dolayısıyla teller aralarındaki ses farklılıkları bilgisini bize verir. Ancak pratikte, yayınlarda belirtilen veya bilinenden farklı akort yapılır.
Genel olarak akort şekli: bozuk düzen için alt grup teller: LA - orta grup teller RE - üst grup teller SOL bağlama düzen için alt grup teller: RE(La) - orta grup teller SOL(Re) - üst grup teller LA(Mi) ifade olarak edilmektedir ve tel veya tel gruplarının ses değeri bu notalarla belirtilmektedir. Pratikte ise bağlama farklı seslere akort edilmekte ve bu sesler; icracıya, bağlamanın yapısına, kullanılan tele vb. durumlara göre farklılık göstermektedir. Ancak genel olarak şöyle bir önermede bulunmak mümkündür:Uzun sap bağlamada;
Bozuk düzeni için, alt tel = Do (261,6 Hz) alt tel = Do (261,6 Hz) alt bam teli = kalın Do (130,8 Hz) orta tel = Fa (174,6 Hz) orta tel = Fa (174,6 Hz) üst tel = Si (bemol) (233,1 Hz) üst bam teli = kalın Si (bemol) (116,5 Hz) Bağlama düzeni için, alt tel = Do (261,6 Hz) alt tel = Do (261,6 Hz) alt bam teli = kalın Do (130,8 Hz) orta tel = Fa (174,6 Hz) orta tel = Fa (174,6 Hz) üst tel = Sol (196 Hz) üst bam teli = kalın Sol (98,0 Hz)
Kısa sap bağlamada;
Bozuk düzeni için, alt tel = Fa (349,2 Hz) alt tel = Fa (349,2 Hz) alt bam teli = kalın Fa (174,6 Hz) orta tel = Si (bemol) (233,1 Hz) orta tel = Si (bemol) (233,1 Hz) üst tel = Mi (bemol) (311,1 Hz) üst bam teli = kalın Mi (bemol) (155,6 Hz) Bağlama düzeni için, alt tel = Fa (349,2 Hz) alt tel = Fa (349,2 Hz) alt bam teli = kalın Fa (174,6 Hz) orta tel = Si (bemol) (233,1 Hz) orta tel = Si (bemol) (233,1 Hz) üst tel = Do (261,6 Hz) üst bam teli = kalın Do (130,8 Hz)
Akort yaparken en alt telden başlamak suretiyle bağlamanın diğer telleri de yukarıdaki seslere akort edilir. Referans olarak farklı ses veya sesler seçilmesi halinde teller arasındaki ses farklılığı korunmalıdır. Örneğin, uzun sap bağlamımızın alt telini Re(293,6) sesine getirmemiz halinde, orta telini de 3,5 ses daha kalın olan Sol(196) sesine, en üst telini de alt telden 1 ses kalın olan Do(261,6) sesine getirmeliyiz. Bu şekilde bağlamamız bozuk düzene akort etmiş oluruz. Yukarıdaki bilgiler veya önermeler, tekne boyu 38-42cm arasındaki ve alt tel çapı:0,18-0,20mm orta tel çapı:0,28mm üst tel çapı:0,20mm olan bağlamalar için geçerlidir. Referans sesleri doğru bir şekilde elde edebilmek için Piyano ve benzeri müzik aletleri kullanılabilir. Aşağıda piyano tuş takımı ve nota yerleri verilmiştir. Nota Adı Harf Karşılığı Frekansı (Hertz) Piyano Tuşları(Klavyesi) . . . La Si bemol Si Do Do diyez Re Mi bemol Mi Fa Fa diyez Sol La bemol La Si bemol Si Do Do diyez Re Mi bemol Mi . . . . . . A B b B C C # D E b E F F # G A b A B b B C C # D E b E . . . . . . 220 233,1 246,9 261,6 277,2 293,7 311,1 329,6 349,2 370 392 415,3 440 466,2 493,9 523,3 554,4 587,3 622,3 659,3 . . . Uzun Sap Bağlamada Bozuk Düzeni Bağlama Düzeni Alt tel 261,6 Hz Orta tel 174,6 Hz Üst tel 233,1 Hz Alt tel 261,6 Hz Orta tel 174,6 Hz Üst tel 196,0 Hz
Kısa Sap Bağlamada Bozuk Düzeni Bağlama Düzeni Alt tel 349,2 Hz Orta tel 233,1 Hz Üst tel 311,1 Hz Alt tel 349,2 Hz Orta tel 233,1 Hz Üst tel 261,6 Hz
Yukarıdaki notaların üzerine gelinerek veya frekans değerlerinin üzerine tıklanarak referans sesler dinlenebilir.
Kullanabileceğiniz diğer sesler: Re (146,8 Hz) Mib(155,5 Hz) Mi (164,8 Hz) Fa#(185 Hz) Sol#(207,6 Hz) La (220 Hz) Si (246,9 Hz) Do#(277,1 Hz) Re (293,6 Hz) Mi (329,6 Hz) Fa#(369,9 Hz) Sol (392 Hz)
-Midileri dinlemek için Quick Time programını kullanabilirsiniz. -Yukarıdaki butonları görebilmeniz ve sesleri dinleyebilmeniz bilgisayarınızda Java eklentilerinin kurulu olması gerekir.
Kaynaklar: 1-Bağlama yapımcısı Kemal Eroğlu ile görüşme, 2-http://www.vibrationdata.com Not: Bu sayfa, akort hakkında sorulan sorular üzerine hazırlanmıştır. Sayfa hakkındaki görüşlerinizi adresine iletebilirsiniz. Faydalı olması dileğiyle... ali onur